Als het gaat om echtscheiding, ben je bezorgd over je kinderen.
De studies die gemaakt zijn over kinderen en echtscheiding, geven aan dat de invloed op de kinderen wordt bepaald door wat zij er zelf van vinden en hoe de ouders er mee omgaan. In de VS is hier al veel onderzoek naar gedaan. Bij één onderzoek, bijvoorbeeld, werden kinderen van 6 tot 12 geïnterviewd over hun gevoelens na de scheiding van hun ouders. In dat onderzoek werd alleen met de kinderen gesproken en niet met de ouders of andere deskundigen.
De bevindingen met betrekking tot de kinderen:
Kinderen zijn wijs en intuïtief en wanneer ze de ruimte krijgen om hun ervaringen te delen, spreken ze de waarheid, helder en diepgaand. Daarnaast luisteren kinderen naar andere kinderen, die vaak met meer aandacht luisteren dan volwassenen. Volwassenen denken vaak dat je het beste de kinderen ‘buiten de echtscheiding’ kunt houden en ze vooral niet moet betrekken bij de beslissingen die je maakt als ouders. Hierdoor kunnen kinderen hun eigen fantasieën krijgen, als spionnen gaan fungeren, gaan afluisteren en kunnen gaan dromen waarbij ouders worden afgeschilderd als buitenaardse monsters. Daarnaast vinden kinderen het lastig om grote geheimen te bewaren. Ze willen daarom vroegtijdig weten wat er gaande is in de familie, ook al is het moeilijk en niet voor kleine kinderen altijd geschikt, het is belangrijk dat ze op hun niveau mee kunnen denken over de plannen van de ouders. Kinderen voelen vaak ook haarfijn aan dat ze deze informatie niet ‘op straat moeten gooien’ en dat ze bij vragen weer terecht kunnen bij de ouders.
Blijf je als ouders het allemaal stilhouden, dan gaan de kinderen keuzes maken rondom deze stilte. Kinderen hebben hun zintuigen ontwikkeld om zelfs de meest subtiele spanningen en emoties van hun ouders waar te nemen. Wanneer de echtscheiding een feit is, komt bij de ouders de emotionele ontlading, kinderen krijgen dan vaak een bewakende rol. Ze willen hun ouders beschermen uit hun emotionele behoeften. Wat ouders van hun kind kunnen horen is: ‘het gaat goed hoor, ik red het wel, je hoeft je geen zorgen te maken over mij”. Ze zijn bang dat het delen van hun eigen gevoelens over de scheiding een verdere last voor hun ouders zal zijn. Kortom, het zoveel mogelijk stilhouden van de scheiding voor de kinderen, is niet altijd de beste weg. In het onderzoek kwam verder naar voren dat de gevoelens van de kinderen ongelooflijk consistent zijn.
De meeste kinderen zijn erg verdrietig als hun ouders strijd hebben, veel kinderen willen er alles aan doen om hun ouders bij elkaar te houden. Ze zien de toekomst waarbij ze heen en weer moeten pendelen tussen twee huizen als moeilijk. Ze zien echter ook wel een aantal voordelen (bijvoorbeeld: je verjaardag twee keer vieren). Ook het moeten ervaren dat hun ouders nieuwe partners hebben of krijgen voelt vreemd bij een kind, vooral in het begin. Ze zijn bang dat dit ten koste gaat van de aandacht voor hen. Daarnaast kunnen de kinderen de scheiding zien als hun schuld, zelfs al kunnen ze niet verwoorden waarom. Uit het onderzoek kwam naar voren dat 3 van de 18 kinderen erg verdrietig waren. Ze worstelden met de nieuw ontstane situatie en hebben een erg lastige tijd gehad. Hun leven veranderde totaal: een nieuwe woonomgeving, school en vooral het weer moeten socialiseren met nieuwe kinderen. Daarbij voelden ze zich ‘besmet’ omdat hun ouders waren gescheiden. Toch was er ook bij deze kinderen sprake van opluchting dat hun ouders uit elkaar gingen, vooral bij die ouders die hun frustraties vaak in gezinsverband hebben uitgespeeld. Daar houden bijna alle kinderen een nare ervaring aan over.
Na de echtscheiding ontstaat een nieuwe relatie met de kinderen. Een relatie waarbij er ook afhankelijkheid is, je moet het leuk maken en de kinderen voelen dat ook zo, ze willen hun best doen het weer gezellig te maken, nu zonder ruzie of spanningen. Ze kunnen het bij de éne ouder gezelliger vinden dan bij de andere ouder. Uitspraken hierover doen ze vaak heel tactisch . Een kind spreekt niet altijd de waarheid maar kan ook gewenste antwoorden geven. Ouders willen dit graag ontlokken en dat voelt het kind ook weer haarfijn aan.
De vraag werd gesteld of de onderzoeker de mening heeft gekregen dat de kinderen meer invloed moeten hebben bij de keuze waar ze gaan wonen. Dat klinkt namelijk zo mooi, de kinderen deze vrijheid geven, maar het geeft ook veel druk. Kinderen houden van beide ouders en je moet ze niet in een loyaliteits conflict brengen: dat ze moeten kiezen tussen beide ouders. Geadviseerd werd om op een rustige wijze met de kinderen hierover te praten, duidelijk aan te geven hoe papa en mama het willen gaan regelen en luisteren naar wat de kinderen ervan vinden. Voor meer informatie hoe kinderen verschillend omgaan met een echtscheiding wijzen wij op de website van www.villapinedo.nl.
Tot slot, de gemaakte keuzes zijn niet persé definitief en voor altijd. In het ouderschapsplan is dan ook de verplichting opgenomen om als ouders regelmatig de gemaakte afspraken te evalueren en aan te passen aan veranderende omstandigheden.
